YAPIŞIK İKİZLER

tarafından **EN_NİSA** Çarş. Nis. 11, 2012 5:57 am

Yapışık İkizler (Siyam İkizleri)

Çoğul gebelikler asırlardır insanları büyülemeye devem etmektedir. Oysa ikiz gebeliklerin bir de mutlu sonla noktalanmayan şekli vardır. Bu tür bebekler binlerce yıl insanları korkutmuş, Tanrı'ların gazabının bir şekli olarak nitelendirilmiş ve adeta afaroz edilmişlerdir. Bu bebekler doğanın belkide en acımasız oyununa maruz kalan yapışık ikizlerdir. Zamanla çok Tanrılı dinlerden tek Tanrılı dinlere geçildikçe bebekler Tanrının gazabı olmaktan çok hilkat garibesi olarak kabul edilmiş ve uygun yaşa kadar ulaşabilenler sirklerde para karşılığı insanlara seyrilik olarak dahi sunulmuştur. Günümüzde ise yapışık ikizlerin nasıl meydana geldiği anlaşılmakla beraber önlenmesi ve doğum sonrası tedavileri konusunda önemli şlerlemeler kaydedilememiştir.

Yapışık ikizler aslında monozigotik (eş) monoamniyotik, monokoriyonik ikizlerdir. Ancak döllenmiş yumurta organ gelişimi başladıktan sonra bölündüğünden tam bir ayrılma olamakta ve bebekler bölünmenin evresine göre değişik bölgellerden ve derecede birbirlerine yapışık olarak, hatta bazen bir organı iki bebek paylaşarak gelişmektedirler.

Yapışık ikizler eş ikiz olduklarından her zaman aynı cinstedirler. Kızlarda erkeklere göre 3 misli fazla rastlanır. Yapışık ikizlere 40.000 doğumda bir rastlanır. Ancak canlı doğumlara bakıldığında her 200.000 canlı doğumdan biri bu şekildedir. Etki eden faktörler arasında genetik ve çevresel faktörler suçlanmaktadır, ancak kanıtlanmış bir neden bulunamamıştır.

Bugüne kadar bildirilen yapışık üçüz ya da dördüz vakası yoktur.

Bilinen kayıtlı en eski yapışık ikiz vakalarından birisi Biddenden Maids olarak da tanınan Mary ve Eliza Chulkhurst kardeşlerdir. 1100 yılında İngiletere'de doğan bebekler tam 34 yıl bu şekilde yaşamışlardır.Kalça ve omuzlarından yapışık olan kızlar muhtamelen pygopagus türü yapışık ikizlerdi. Kardeşlerden birinin ölmesi üzerine doktorlar cerrahi olark gövdeleri ayırmak sureti ile diğer kardeşe yaşama şansı tanımayı umut ederken, o bunu kabul etmemiş, birlikte geldik birlikte gideriz diyerek birkaç saat sonra ölmüştür.

16. yüzyılda yaşayan Fransız Cerrah Ambroise Pare yapışık ikizlerin doğanın kurallarına aykırı olduğunu düşünüyordu ve bu anormal durumu açıklamak için değişik teoriler ortaya atmıştı. O'na göre yapışık ikilzer Tanrı'nın kızgınlığını, Şeytanın ele geçirmesini, Tanrı'nın güç gösterme isteğini yansıtıyordu. Yine Pare'e göre kadının gebe iken çok sıkı kıyafetler giymesi, rahminin küçük olması veya uygun olmayan şekilde oturması bu acayip duruma yol açıyordu.

Siyam İkizleri

Chang ve Eng, Siyam'da 1811 yılında doğduklarında göğüslerinin alt kısmından bant şeklinde bir et parçası ile birbirlerine bağlıydılar ve karaciğerleri birleşikti.17 yaşına gelene kadar annelerinin yanında basit bir yaşam sürdüler.1829 yılında Kaptan Coffin'in Amerika seyahati teklifini kabul ettiler ve Siyam Kralından alınan özel izin ile Amerikaya gittiler. Siyamlı çifte oğlanlar olarak lanse edilen Chang ve Eng, kaptanın menejerliğinde gösterilere katıldılar. Bir ara İngiltere'ye giden ikizler burada soylulara teşhir edildiler ve Kaliyet ailesinden pekçok üye ile tanıştırıldılar. Tüm seyahatleri boyunca her gittikleri yerde durumun anlaşılması ve cerrahi olarak ayırılmaları olasılığı açısından tıbbi deneylere maruz tutuldular. Turneler esnasında, onlara bakan gebelerin benzer bebekler doğuracakları gerekçesi ile Fransa'ya kabul edilmeyince Amerika'ya geri döndüler.

28 yaşına geldiklerinde Kuzey Karolina'da bir çiftlik aldılar ve tarım ile uğraşmaya başladılar.1840 yılında A.B.D. vatandaşlığına geçtiler. 1843 yılında Adelaide Yates ve Sarah Anne isimli iki kız kardeş ile evlendiler. Daha sonraki 31 yıl boyunca tam 21 çocukları oldu. 1850'lerde yeniden gösteri dünyasına dönen ikizlerin sağlığı kötüleşmeye başlayınca 1870 yılında yeniden A.B.D.'ye döndüler.

17 Ocak 1874'de Eng gece yarısı garip bir his ile uyandı ve kardeşi Chang'ın öldüğünü fark etti. Birkaç saat sonra kendisi de öldü. Birkaç hafta sonra gövdeleri Philadelphia'ya getirildi ve otopsi uygulandı. Sonuçta Chang'ın beyin damarlarına giden bir pıhtı nedeni ile öldüğü anlaşıldı. O zamanlar Eng'in neden Chang'ın ölümünden hemen sonra öldüğü anlaşılamadı. Bazı hekimler korkudan hayatını kaybettiğini ileri sürdüler. Oysa bugün Eng'in kanama nedni ile öldüğünü biliyoruz. Eng'in kanı Chang'ın ölü bedeninde göllenerek Eng'in de ölümüne neden olmuştu.

Cahng ve Eng, toplumun yapışık ikizlere ve fiziksel açıdan farklı olan bireylere bakışlarının değişmesini sağladı. İkizler, değişik olan bireylerin de normal hayatlarının, işlerinin ve sağlıklı ailelerinin olabileceğini kanıtladılar. Chang ve Eng terminolojiye "Siyam İkizleri" tabirini kazandırdılar.

Sınıflandırma
Yapışık ikizler yapışıklığın olduğu bölgeye göre adlandırılırlar. Yunanca sabitlenmiş anlamına gelen pagos kelimesinden gelen terminoloji kullanılır.

1.Kalp ya da göbeği kapsamayanlar
Craniopagus: Birleşme kafa bölgesindedir. Yapışık ikizlerin %2'sini oluşturur
Pygopagus: Enseden olan birleşme (%19 oranında görülür)

2. Orta hat birleşmeleri (her zaman göbeği kapsar)
Thoracopagus: Göğüsün üst yarısından olan yapışma. En sık görülen şekildir ve hemen her zaman bir kalbi iki bebek paylaşır.
Cephalopagus: Son derece nadir görülür. Gövdenin üst yarısı yapışıktır.
Parapagus: Gövdenin alt yarısının yanlarının yapışık olması.
Ischopagus: Gövdenin alt yarısının ön kısımlarının yapışık olması
Omphalopagus: Gövdenin orta kısımlarının önden yapışık olması

3. Nadir görülen şekiller
Parazitik İkizler: İkizlerin gelişimi asimetriktir. Biri büyükken diğeri çok küçüktür ve tamamen büyük olana bağımlıdır.
Fetus in fetu: Tam gelişmemiş bir ikiz tekinin gelişmiş olan diğerinin gövdesi içinde biryerlerde yer almasıdır.