ÖFKE NEDİR VE NASIL BAŞEDİLMELİDİR

tarafından NUR_UL HAK Perş. Nis. 19, 2012 5:28 am

Öfke aslında
sağlıklı, çoğu zaman hayvanların ve insanların yaşadığı doğal ve yapıcı bir
duygudur. Ancak bireyler bazen öfkelerini farklı şekillerde ortaya koyup etrafa
zarar verme şeklinde yıkıcı ve sanki kontrol edemiyormuşcasına yaşarlar. Bu
durum ise kişilerin gündelik hayatlarını sekteye uğratır. Kişi ailesiyle,
çocuklarıyla, kız veya erkek arkadaşıyla problemler yaşar ve belki bazen iş
yerinden çıkarılma, işe gidememe gibi uyum bozuklukları da yaşarlar. Kısaca bu
tür öfke deneyimleri yaşayan kişiler hem çevreyle uyum bozuklukları yaşarlar hem
de kendilerine zaman zaman zarar verirler.

Öfkelenmemize neden olan
çeşitli faktörler vardır. Bunları düşünsel süreçler, fizyolojik süreçler ve
kültürel etkiler olarak öne sürebiliriz. Yıkıcı öfke dediğimiz duygu, bu
faktörlerin bir ürünüdür.

Düşünsel süreçler :
"Beni adam yerine
koymuyorlar"
"Hakkımı yediler ve yemeye devam ediyorlar" vb.
Aynı zamanda;
karşı tarafı saldırı halinde algıladığımızda, kışkırtıldığımızı düşündüğümüzde,
zaman zaman hayal kırıklıkları yaşadığımızda, stres altındayken, kendimizi ifade
edemediğimiz zamanlarda öfke ortaya çıkar.

Fizyolojik nedenlere gelince,
hormonlarımızın bize oynadığı bir oyun olarak karşımıza çıkabilir ya da öfke
bazı rahatsızlıkların yan kolu olarak ta ortaya çıkabilir. Buna örnek vermek
gerekirse; depresyon, bipolar bozukluk vb.

Kültürün etkisi ise şöyledir;
özellikle ataerkil toplumlarda erkeklerin halk diliyle maço olması, zaman zaman
öfkeli davranışlarda bulunması, normal görülen bir davranış
türüdür.

Ancak neden herkes aynı olay olsa dahi; aynı ayarda öfkeli
davranışlarda bulunmuyor. Olay aynı olsa da kişilerin verdiği öfke tepkileri
birbirinden çok farklı olabiliyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri; her
kişinin olaylara bakış açısının farklı olmasıdır. Eğer bakış açımızı
değiştirirsek davranışlarımızı da değiştirebiliriz.

Kimi zaman bakış
açımızı değiştirmek kolay olmaz çünkü yerleşmiş inançlarımız ve vardır ve
bunların farkında bile değilizdir. Uzman psikologlar ve psikiyatristler bu
noktada devreye girer. Psikiyatristler normal olarak nitelendirmediğimiz öfke
davranışının fizyolojik boyutunu ele alırken, psikologlar ise, terapi boyutunu
ele alırlar yani, nelerin bizi öfkelendirdiğini ve bunlarla nasıl baş
edeceğimizi ele alırlar.

Baş etme yolları ise çeşitlidir.
1. Düşünsel
boyutu inceleme ve olaylara bakış açımızı değiştirmek için alternatif yollar
arama
2. Relaksasyon dediğimiz gevşeme teknikleri bize bu konuda yardımcı
olur
3. ıletişim kurma becerilerini geliştirme ve bu konu üzerinde deneyim
kazanma
4. Her ne kadar olaylardan uzak duramasak ta ve hoşumuza gitmeyen
olaylarla karşılaşsakta; yine de kontrol gücümüzün bizde olduğunu fark etme ve
öfkelenmemize vesile olan olaylardan uzak durma
5. Öfkelenmemize vesile olan
bir problem varsa; buna yönelik mantıksal çözümler üretmek

ılk başta da
belirttiğim gibi; öfke, normal, zaman zaman güvenliğimizi sağlayan bir duygudur
ama hayatımızı olumsuz yönde etkiliyor ve bizi çevremizden işimizden
hayatımızdan alıkoyuyorsa bir uzmana gitmekte fayda var.

Ne demişler;
"keskin sirke küpüne zarardır"

Kendinizi öfkeli hissettiğinizde aşağıdaki
fiziksel belirtileri hissedersiniz.
kas gerginliği
hızlanmış kalp
atışı
midenizde değişik hisler
nefes alıp vermede
hızlanma
titreme
Kalp atışınızı hızlandıran, sesinizin daha yüksek
çıkmasına neden olan, adrenalinizi kontrol amla yolları için bazı ipuçları
sunuyorum:
Derin, uzxun ve yavaş burundan alınan nefes ve nefese konsantre
olma
Kendinizi mutlu ve huzurlu hissedeceğiniz bir yerde hayal etme
Daha
önce öfkenizi dindirmeye yaramış teknikleri uygulayabilirsiniz
Kendi
kendinize:
"Sakin ol"
"Kendimi ispat etmeme gerek yok"
Durun ve
yapacağınız davranışlarınızın sonuçlarını düşünün. Davranmadan önce düşünün.
Sizi tahrik eden biri var ise; kendi kendinize positif düşünceler üretmeye
çalışın. Problemi mantıklı yollarla çözmeye yönelik adımlar atın. Diğer insana
karşı öfkeli adımlar atmak işinize yaramayacaktır.

Size nelerin
sinirlenmenize vesile olduğunu düşünün ve bunları not edin.Kontrolü kaybetmeden
önce kendinize düşünme fırsatı yaratın. ınan ki; kendi kendinize saldırgan
davranışlarınızı kontrol edebilirsiniz. Öfkenin sizi yönetmesine izin
vermeyin.

Huzurlu günler

Uzm. Psk. Merve
MAMACI ALINTI