VAZGEÇİLMEZİMİZ SOĞAN

tarafından **EN_NİSA** Perş. Nis. 12, 2012 11:39 am

Şu bir gerçek ki soğan her yemeğe, her salataya yakışıyor. Soğanla kavrulup yapılan yemeklerin tadı bir başka oluyor. Evet, gözlerimizi yakıyor ama değmez mi? Yemeğin içinde soğan görmeye tahammül edemeyen insanlar da var; ama bu yemeklere soğanın kattığı değeri değiştirmiyor.

Anayurdu Asya olan soğan, sarımsak ve pırasayla aynı familyadan geliyor. En eski tarım bitkilerinden biri; eski çağlarda Çin, Hindistan ve Ortadoğu’da yetiştiriliyordu. Hatta yuvarlak soğanlar Eski Mısırlılarca evrenin simgesi olarak kabul ediliyordu. Günümüzde ise en çok soğan üreten ülkeler Çin, ABD, Japonya, İspanya ve Türkiye. Ülkemizde soğan üretimi özellikle büyük kentlerin çevresinde ve Orta Karadeniz Bölgesi’nin iç kesimlerde yoğunlaşmış durumda. Hem tazesini hem de kurusunu yediğimiz soğan, iki yıllık bir bitki olmakla birlikte, bir yıllık bir bitki gibi yetiştirilir. Eğer ilk yıl hasat edilmeyip tarlada bırakılırsa ertesi yıl ince uzun bir sapın ucunda topsu kümeler oluşturan beyaz çiçekler açar. Kuru soğan, genellikle başka yiyeceklere lezzet katıcı olarak; taze soğan ise salatalarda kullanılıyor. Ancak bazı yemeklere hafif kavrulan taze soğan da çok yakışıyor.

NEDEN GÖZ YAŞARTIYOR?
Soğan aynı pırasa ve sarımsakta olduğu gibi, bileşiminde kükürt bulunan keskin kokulu, uçucu bir yağ içeriyor. İşte göz yaşartıcı etkisi bu yüzden.

SOĞAN YETİŞTİRMEK İSTEYENLERE PÜF NOKTALARI
Soğan, serin iklim bitkisi. Bu yüzden ılıman iklim bölgelerinde kışın, daha soğuk yörelerde ilkbaharda ekimi yapılır. En iyi biçimde, fazla nem tutmayan, güneşli ve besince zengin topraklarda, fideyle ya da “arpacık” denen küçük soğanlarla yetiştirilir. Başta külleme olmak üzere çeşitli mantar hastalıklarından etkilenir.
Soğan taze yenecek ise henüz toprakaltı organları gelişmeden, körpeyken sökülmeli. Oysa kuru soğan elde etmek için yeşil yapraklarının solup kuruması beklenmeli. Baş denen toprakaltı gövdeleri sökülüp güneşli bir yerde kurumaya bırakılmalı. Soğanların rengi, biçimi, büyüklüğü ve tadı yetiştiği bölgeye göre değişir. Biçim yuvarlak, silindirik, konik ya da topaç gibi, rengi ise kahverengi, beyaz, kırmızı ve mor olabilir. Büyüklükleri ise tarlanın az ya da çok su almasına ve ekimin sıklık ya da seyrekliğine göre değişir.