UÇAKLAR NEDEN BULUT İZİ BIRAKIRLAR

tarafından NUR_UL HAK Perş. Nis. 19, 2012 5:15 am

Bu,
çocukların gökyüzüne bakarak en sık sordukları sorulardan biridir. Kim bilir
kaçımız, kaçamak cevaplar vermiş, uçağın motorlarından çıkan duman olduğunu
söylemiş ama aynı yükseklikte uçan her uçakta aynı şeyin olmadığını
açıklayamamı-şızdır.

Bir bulutun oluşabilmesi için, havanın, yeryüzünden
buharlaşan suyu absorbe edemeyecek, yani içine alamayacak kadar düşük sıcaklık
ve basınçta olması, bir de bulutu oluşturacak su damlacıklarının etraflarında
tutunabilecekleri toz parçacıklarının olması gereklidir. Yerden 10 bin metreden
fazla yükseklikte uçan yolcu ve savaş uçaklarının uçtuğu bu yükseklikte normal
şartlarda hava çok temizdir, hiç toz yoktur, yani bir bulutun oluşması için
gereken şartlardan biri eksiktir.

Bilindiği gibi jet uçaklarının
motorları, ön taraflarından havayı alarak, yakıt ile yakar ve işlev
tamamlandıktan sonra, arka taraflarındaki küçük çaptaki egzozdan büyük bir
basınç ile dışarı verirler. Bu motorların aldıkları hava ile birlikte giren su
buharı, motorun içinde daha da koyu hale gelerek dışarıdaki çok soğuk havanın
üzerine püskürtülür. Buna teknik dilde 'sublime' olma olayı denir. Yani buhar
halindeki suyun, sıvı hale geçmeden, doğrudan donması, buz haline
geçmesidir.

Aslında uçakların arkalarında bıraktıkları bulut, insan
yapısı bir buluttan başka bir şey değildir. Soğuk havada verdiğimiz nefes havada
nasıl buharlaşıyorsa onun gibi bir şeydir. Deniz seviyesinde, yüksek sıcaklık ve
basınçta buharlaşan suyu hava kolayca absorbe eder. Yükseklik arttıkça, hava
sıcaklığı ve basınç düştükçe, hava artık su buharını içine alamaz hale gelir.
Ancak bulutun oluşması için bir üçüncü şart daha vardı, yani toz
parçacıkları.

ışte burada toz parçacıklarının görevini, uçağın
motorlarından egzost olarak çıkan yakıt parçacıkları yerine getirir. Bu sayede
bir bulutun oluşması için üç şart da yerine getirilmiş olur ve motorların
gerisinde uzun, ince bir bulut oluşur.

Esasında alçak irtifada uçan uçaklarda da aynı şey
oluşur, motorlardan su buharı salınır ama düşük ısı, nem miktarı, rüzgar yönü
gibi etkenler tam oluşmadığı için uçakların arkasında beyaz bulut oluşmaz. ılave
edelim ki, bu olayda uçağın ve motorlarının cinsi ve kapasitesinin hiçbir etkisi
yoktur

(alıntı)