gıda zehirlenmesi olarak bilinen yiyecek zehirlenmesinin ne kadar berbat bir şey olduğunu muhtemelen biliyorsunuzdur.
Bir dizi hastalığa yol açan bakteriler, virüsler veya parazitlerle
bozulmuş bir şey yediğinizde veya içtiğinizde oluşur. Ve uzun sürmesi
halinde ciddi olabilen ishal, kusma ve ateşle sonuçlanabilir ve vücudun
sıvı kaybetmesine yol açabilir.
Çoğu insan nadiren bozulmuş yiyeceklerden hastalanır, çünkü bağışıklık
sistemleri onları koruyacak kadar güçlüdür. Ama zararlı bakteriler
güvenli olmayan şekilde yiyecek hazırlanması ve işlenmesi veya
buzdolabı olmaması yüzünden aşırı çoğaldığı zaman gıda zehirlenmesi
gelip çatar. Bağışıklık sistemi, hastalıklarla, yaşlanmayla veya diğer
etmenlerle zayıfladığında gıda zehirlenmesi olasılığı artar.
Yumurta, et ve tavuk ürünleri, kabuklu deniz hayvanları ve pastorize
edilmemiş süt gibi hayvansal çiğ yiyecekler, bozulması en muhtemel olan
yiyeceklerdir. Çiğ sebze ve meyveler de özellikle endişe vericidir.
Çünkü yıkanmaları kirliliği azaltır ama tamamen yok edemez.
Ama gıda zehirlenmesi genelde yiyeceklerin güvenli bir şekilde
işlenmesi ve hazırlanmasıyla önlenebilir. Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi,
yiyeceklerin evde güvenli bir şekilde hazırlanması için dört basit
adım öneriyor:
1.Ellerinizi, mutfak tezgahını ve diğer yüzeyleri sık aralıklarla yıkayın ve temizleyin.

Bakteriler, mutfağın her tarafına yayılabilirler ve kesme tahtalarını,
diğer mutfak eşyalarını, bulaşık süngerlerini ve mutfak tezgahlarını
ele geçirebilirler.


  • Yiyeceklere dokunmadan
    önce ve sonra, banyoyu kullandıktan, bebeğin altını değiştirdikten ve
    ev hayvanlarına dokunduktan sonra sıcak sabunlu suyla ellerinizi
    yıkayın. İshaliniz varsa yiyeceği siz hazırlamayın.

  • Kesme
    tahtalarınızı, tabaklarınızı, diğer mutfak eşyalarınızı ve mutfak
    tezgahlarınızı her bir yiyeceği hazırladıktan sonra ve bir sonrakine
    geçmeden önce sıcak sabunlu suyla yıkayın.

  • Plastik veya
    gözenekli olmayan kesme tahtaları kullanın. Bu tahtalar, her bir
    kullanımdan sonra bulaşık makinesinde veya sıcak sabunlu suda
    yıkanmalıdır.

  • Mutfak tezgahlarını temizlemek için kağıt
    havlu kullanmaya çalışın. Eğer kumaş havlu kullanıyorsanız onları
    çamaşır makinenizin en sıcak ayarında sık aralıklarla yıkayın.


2. Yiyecek gruplarını birbirinden ayırın.

Çiğ et, tavuk ve deniz ürünleri hazırlarken yiyecek gruplarını
birbirinden ayırmaya özellikle dikkat edin. Bu nedenle bu tip
yiyecekleri ve sularını hazır yemeklerden uzakta tutun.


  • Çiğ et, tavuk ve deniz ürünlerini alışveriş çantanızdaki ve buzdolabınızdaki diğer yiyeceklerden ayırın.
  • Mümkünse, çiğ et ürünleri için farklı bir kesme tahtası kullanın.
  • Çiğ
    et, tavuk ve deniz ürünleri ile temas ettikten sonra daima sıcak
    sabunlu suyla ellerinizi, kesme tahtanızı, tabağınızı ve kullandığınız
    diğer mutfak eşyalarını deterjanlı suyla yıkayın.

  • Asla daha önce çiğ et, tavuk veya deniz ürünleri konmuş bir tabağa pişmiş yiyecek koymayın.

3. Zararlı bakterileri öldürmek için yiyecekleri uygun sıcaklıkta pişirin.




  • Et,
    tavuk, güveç ve diğer yiyeceklerin olması gerektiği gibi
    pişirildiğinden emin olmak için pişmiş yiyeceklerin iç ısısını ölçen
    temiz bir termometre kullanın.

  • Rostoları ve biftekleri
    en az 63 derecede pişirin. Tavuk etleri iyi pişmesi için 82 dereceye
    kadar pişirilmelidir. Kıyma işlenirken bakteriler etin her tarafına
    yayıldığından, her zaman en az 71 derecede pişirilmelidir.

  • Sağlık
    uzmanları az pişmiş, pembe renkli kıymanın yüksek hastalık riski
    taşıdığını söylüyorlar. Eğer bir termometre yoksa içi pembe kalmış
    kıymayı yemeyin.

  • Yumurtaları sarısı ve beyazı katılaşana kadar pişirin. Yumurtaların çiğ kaldığı veya kısmen pişirildiği tarifleri kullanmayın.
  • Balık, ışığı geçirmeyecek ve çatalla kolayca alınacak kadar tane tane pişirilmelidir.
  • Mikrodalga
    fırında pişirirken yiyecekte bakterilerin yaşamayacağı, hiçbir soğuk
    yeri kalmayacak şekilde pişirin. En iyi şekilde pişirmek için
    yiyeceklerin üstünü kapatın, arada karıştırın veya döndürün. Eğer
    mikrodalga fırının döndürme tepsisi yoksa pişirme sırasında elinizle bir
    veya iki kez tabağı çevirin.

  • Sosları, çorbaları ve
    etsuyunu tekrar ısıtırken iyice kaynayana kadar ısıtın. Diğer
    yemeklerden arta kalanları en az 74 derecede iyice pişirin.


4. Yiyecekleri acilen buzdolabına koyun.

Yiyecekleri hemen buzdolabına koyun, çünkü soğuk zararlı bakterilerin
büyümesine ve çoğalmasına engel olur. Buzdolabınız 4,5 dereceden ve
derin dondurucunuz 0 dereceden daha sıcak olmamalıdır. Buzdolabı
sıcaklığını arada sırada bir termometre kullanarak ölçün.


  • Bozulmaya
    elverişli yiyecekleri, hazır yiyecekleri ve yemeklerden arta
    kalanları iki saat içinde buzdolabına koyun veya dondurun.

  • Buzunu
    çözmek için yiyecekleri oda sıcaklığında bırakmayın. Buzdolabında,
    soğuk akan suyun altında veya mikrodalgada çözdürün ve buzdolabında
    zeytinyağlı salamuraya bırakın.

  • Büyük miktardaki
    yemeklerden arta kalanları buzdolabında çabuk soğutmak için küçük,
    derin olmayan kaplara bölün. Buzdolabını tam olarak doldurmayın. Soğuk
    hava, yiyecekleri güvenli tutabilmesi için dolap içinde
    dolaşabilmelidir.